ถ้าชอบเดินตลาดนัดหรือห้างสรรพสินค้าบ่อยๆ ผมเชื่อว่าคุณต้องเคยเห็นเจ้ากระเป๋ากันขโมย หรือ anti-theft bag แน่ๆ แต่รู้ไหมครับว่าคนคิดกระเป๋ากรีดไม่เข้านี้เขาเป็นแค่คนตัวเล็กๆ ที่เริ่มโปรเจกต์แบบ Crowdfunding หรือระดมทุนผ่านโลกออนไลน์โดยเจ้าตัวไม่มีทุนติดกระเป๋าสักบาท สุดท้ายกระเป๋านี้ก็ดังเป็นพลุแตก ถูกส่งขายไปทั่วโลก (แต่ของที่เราเห็นในตลาดอาจไม่ใช่ของต้นตำรับนะครับ)
แบรนด์อย่าง Bobby ผู้คิดค้นกระเป๋ากันขโมยอัจฉริยะ ก็เป็นแบรนด์หนึ่งที่ระดมทุนผ่านเว็บ Kickstarter โดยมีคอนเซปต์เจ๋งๆ ว่า คน 4 แสนทั่วโลกถูกล้วงกระเป๋าทุกวัน คุณอย่าเป็นรายต่อไป Bobby Anti-Theft! หลังจากนั้นก็ขายดีเป็นเทน้ำเทท่า ระดมทุนได้กว่า 640,923 ปอนด์ หรือราว 23 ล้านบาท! ทั้งที่ตั้งเป้าไว้แค่ 20,000 ปอนด์ หรือราว 7 แสนบาท
ไม่น่าเชื่อเลยใช่ไหมครับว่าโปรเจกต์เล็กๆ อย่าง กระเป๋ากรีดไม่เข้า จะกลายเป็นโปรเจกต์ระดับโลกภายในเวลาไม่กี่เดือน ทั้งที่ไม่มีทั้งเงินทุน ไม่มีทั้งช่องทางขายสินค้า ไม่มีคอนเนคชั่น มีแต่ไอเดียเจ๋งๆ โดนใจชาวโลก แต่คุณเองก็ทำอย่างพวกเขาได้นะ ลองดู 5 เทคนิค Crowdfunding ต่อไปนี้ที่จะทำให้โปรเจกต์ในฝันของคุณเป็นจริงได้
Crowdfunding คืออะไร
สัจธรรมของโลกอย่างหนึ่งคือตอนหนุ่มสาวคุณมีไอเดียกระฉูด มีโปรเจกต์ล้านแปด แต่ก็ทำไม่ได้เพราะไม่มีทุน ไม่มีประสบการณ์ แต่พอแก่ตัว คุณมีเงินมากมายเพราะสะสมมาทั้งชีวิตแต่ก็หมดแรงและไม่เหลือแรงใจพอ
ระบบ Crowdfunding จึงเข้ามาเติมเต็มช่องว่านี้ด้วยการมอบ “ทุน” ให้แก่คนหนุ่มสาวที่มีไอเดียแจ่มว้าว พวกเขาจึงสร้างโปรเจกต์ในฝันของตัวเองได้โดยไม่จำเป็นต้องควักกระเป๋าสักบาท
Crowdfunding มีหลายประเภทแต่ส่วนใหญ่จะเน้นการหาคนสนับสนุนภายในเวลาที่จำกัดเพื่อทำแคมเปญ ผลิตภัณฑ์ หรือกิจกรรมบางอย่างให้เป็นจริง
เอาเข้าจริงวิธีการระดมทุนแบบนี้ก็ไม่ต่างจากโลกก่อนยุคดิจิทัล นายทุนก็สนับสนุนสงคราม บริษัทยาก็สนับสนุนทุนวิจัยให้โรงพยาบาล แต่การ Crowdfunding สะดวกยิ่งขึ้นเพราะเราสามารถเข้าถึงใครก็ได้ที่เชื่อมต่อกับโลกอินเตอร์เน็ต
5 ขั้นตอนสู่การเป็นสุดยอดโปรเจกต์ Crowdfunding
1. เลือกโปรเจกต์
จุดสำคัญของ Crowdfunding คือไอเดีย ไอเดีย และไอเดีย โปรเจกต์ของคุณต้องเจาะจง แปลกใหม่ และสื่อสารชัดเจนว่าหากคุณได้เงินมาคุณจะเอาไปทำอะไร ไปสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ หรือทำกิจกรรมเพื่อสังคม ที่สำคัญต้องกำหนดเวลาว่าจะรับการสนับสนุนเหล่านี้ถึงเมื่อไหร่
2. กำหนดเป้าการระดมทุนอย่างชัดเจน
ที่แน่ๆ คือคุณต้องชัดเจนแล้วว่าต้องการเงินเท่าไหร่และต้องแจกแจงได้ว่าจะใช้เงินสนับสนุนเหล่านั้นไปทำอะไรบ้าง ซึ่งก็เหมือนกับเวลาคุณพรีเซนต์งานลูกค้านั่นแหละ คุณต้องโน้มน้าวคนบนโลกอินเตอร์เนตให้ได้ว่าพวกเขาจะได้อะไรจากเงินที่สนับสนุนคุณ แรงจูงใจอาจเป็นการให้พวกเขาซื้อสินค้าที่คุณพัฒนาในราคาพิเศษ มีของสมนาคุณขอบคุณผู้สนับสนุนเมื่อยอดบริจาคถึงเป้า หรือบางครั้งอาจไม่มีอะไรนอกจากการเขียนขอบคุณจากใจจริงของคุณ
3. พรีเซนต์ให้ดึงดูดเงิน!
ช่วงนี้แหละเป็นตัวตัดเชือกว่าคุณจะได้ไปต่อหรือต้องเข็นกระเป๋าออกจากบ้านเอเอฟ เว็บไซต์ระดมทุนต่างๆ มักมีหน้าเว็บและสนับสนุนมัลติมีเดีย แต่สื่อที่เราแนะนำให้คุณทำอย่างแรงคือการถ่ายวีดีโอสั้นๆ เพื่ออธิบายโปรเจกต์ของคุณ (ก็ยุคนี้ใครๆ ก็ไม่อยากอ่านใช่ไหมล่ะครับ) สิ่งที่อธิบายในวีดีโอคือไอเดียในช่วงเลือกโปรเจกต์คือคุณมีไอเดียอะไร จะเอาเงินไปทำอะไร และผู้สนับสนุนจะได้อะไรถ้ามาช่วยเหลือคุณ
4. เลือกแฟลตฟอร์มระดมทุน
แฟลตฟอร์มคือช่องทางช่วยคุณเข้าถึงผู้สนับสนุน สำหรับคนไทย เว็บไซต์ FinTech Singapore จัดอันดับแฟลตฟอร์ม Crowdfunding ที่เยี่ยมสุดๆ ไว้ 5 อันดับดังต่อไปนี้
แต่ก่อนที่คุณจะเลือกแฟลตฟอร์มไหน ผมแนะนำว่าคุณควรศึกษาเทคนิคระดมทุนที่แต่ล่ะแฟลตฟอร์มยอมให้ทำ หลักๆ จะมีสองรูปแบบดังนี้
หนึ่ง ขอรับบริจาคและตอบแทนน้ำใจ
สถานะของโปรเจกต์แบบนี้เหมือนการระดมทุนการกุศล คุณเสนอไอเดียไป ถ้าผู้สนับสนุนชอบพวกเขาพวกเขาก็จะสนับสนุนคุณแบบไม่มีเงื่อนไข แต่ยังไงคุณก็ควรมีของตอบแทนให้พวกเขาบ้าง อาจเป็นของขวัญเล็กๆ เมื่อระดมทุนได้ถึงเป้า อาจเป็นอีเวนต์พิเศษเพื่อแสดงความขอบคุณ
นอกจากขอการสนับสนุนเป็นเงินแล้ว เราอาจขอให้ผู้สนับสนุนช่วยทำบางอย่าง เช่น แชร์โปรเจกต์ แนะนำบริษัทผู้ผลิตให้
สอง เลือกแคมเปญแบบ All of Nothing (AoN) หรือ Keep it All (KiA)
ถ้าเลือกระดมทุนแบบให้ผลตอบแทนผู้สนับสนุน คุณจะมีสองทางเลือกให้เดินคือ การระดมทุนแบบ AoN ที่คุณจะได้เงินสนับสนุนทั้งหมดก็ต่อเมื่อยอดผู้สนับสนุนถึงเป้าและทันเวลา ส่วนอีกแบบคือ KiA ซึ่งยืดหยุ่นกว่าเพราะอนุญาตให้คุณเก็บเงินไว้ได้แม้ว่ายอดสนับสนุนจะไม่ถึงเป้าและไม่มีกำหนดเวลา
นักพัฒนาส่วนใหญ่ใช้แฟลตฟอร์ม Kickstarter เมื่อต้องการระดมทุนแบบ AoN และใช้แฟลตฟอร์ม Indiegogo เมื่อเลือกใช้วิธีหาทุนสนับสนุนแบบ KiA ซึ่งคุณจะเลือกระดมทุนแบบไหนก็ตามสะดวกเลยครับ แต่มีผลวิจัยว่าโปรเจกต์แบบ AoN มีคนสนับสนุนมากกว่าเพราะน่าตื่นเต้นและวัดกึ๋นของผู้พัฒนาเต็มๆ
5. อย่าทอดทิ้งผู้สนับสนุน
ก่อนเริ่มแคมเปญอย่าลืมโหมกระแสอุ่นเครื่องให้คนรู้ว่าจะมีโปรเจกต์ของคุณมา ทำวีดีโอพรีเซนต์งามๆ ลงโฆษณาบนโซเชียลมีเดีย หรือส่งอีเมล์หาคนที่เคยสนับสนุนแคมเปญทำนองนี้ซะก่อน แต่ขั้นตอนที่สำคัญมากคือหลังจากที่ผู้สนับสนุนจ่ายเงินให้คุณไปแล้ว อย่าทอดทิ้งเขา ต้องอัพเดทให้พวกเขารู้ความคืบหน้าของโปรเจกต์ รู้ว่าเงินของพวกเขาถูกไปใช้ยังไง เพราะคนเหล่านี้แหละที่จะเป็นกระบอกเสียงบอกต่อโปรเจกต์ของคุณให้กับคนใกล้ชิดของพวกเขา
เศรษฐกิจไทยอาจไม่แจ่มใสแต่ถ้าคุณมีไอเดียโปรเจกต์บรรเจิด อย่าจำกัดตัวเองอยู่แค่ในไทย คนทั้งโลกกำลังรอสนับสนุนคุณอยู่ผ่าน crowdfunding อยู่!