ในปีนี้หลายต่อหลายท่านคงแทบไม่มีใคร ไม่ได้ยินเกี่ยวกับนโยบายของรัฐฯ กับโครงการ One Tablet per Child (OTPC) ซึ่งก็เพื่อสนับสนุนนโยบายในการพัฒนาระบบการศึกษาในบ้านเราให้ดียิ่งขึ้น?พูดถึงเรื่องนี้ ก็ทำให้ผมคิดถึงชายผู้หนึ่งขึ้นมาครับ ผู้ที่ทำให้ผมอยากจะกลับไปคุยเกี่ยว eBook และทิศทางของ Digital Publishing ในบ้านเรา ว่าจะเป็นอย่างไรกันบ้าง พร้อมทั้งมาอัพเดตเทคโนโลยีที่เรียกกันว่า ePub กันดีกว่าครับ…
ย้อนกลับไปเมื่อช่วงเดือนกันยายนของปีก่อน ผมเคยได้มีโอกาสพูดคุย และนำบทสนทนาเกี่ยวธุรกิจ “Digital Magazine”?มาเขียนให้เพื่อนๆ thumbsup’er ได้ติดตามกัน?ชายคนที่ผมกล่าวถึงนั้นก็คือ คุณอภิชัย เรืองศิริปิยกุล หรือ?@Thinkafe?ที่เคยมีผลงานผ่านสายตาใครหลายๆ ท่านไปบ้าง ไม่มากก็น้อย ไม่ว่าจะเป็นดิจิตอลแมกกาซีนหัวใหญ่อย่าง LIPS หรือ BAZAAR ก็ล้วนแล้วแต่เป็นฝีมือของชายผู้นี้ทั้งสิ้น วันนี้ผมได้มีโอกาสคุยกับเขาอีกครั้ง เราไปติดตามบทสัมภาษณ์ของเขาเกี่ยวกับ “Digital Publishing” โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กับมาตรฐานหนังสืออิเล็กทรอนิกส์อย่าง “ePub” กันได้เลยครับ?
@thumbsupTH: สวัสดีครับ ขออนุญาตเริ่มสัมภาษณ์เลยนะครับ…เห็นตอนนี้ เริ่มมีหลายๆ บริษัทที่เปิดขายคอนเทนต์พวก eBook หรือทำแพลตฟอร์มหรือ Book Shelf กันเยอะเลย สำหรับตลาดตอนนี้ ทางคุณอภิชัยมองว่าเป็นอย่างไรบ้างครับ
@Thinkafe: เท่าที่ดูตอนนี้ที่ขาย eBook กันมีเยอะครับ แต่ส่วนมากจะเป็นรูปแบบของ PDF ซึ่งในกระบวนการพิมพ์มันต้องผ่านตัวนี้อยู่แล้ว เลยทำให้หลายๆ ที่ส่งออกมาขายผ่าน eBook store แต่จริงๆ แล้ว มันไม่ใช่ workflow ที่ถูกนัก เพราะไฟล์บางไฟล์มันเป็น PDF ที่นำไปพิมพ์เป็นเล่ม เลยมีขนาดที่ใหญ่ แต่ใจจริง eBook ที่อยากเห็น และให้มีขายกันมากๆ น่าจะเป็น ePub มากกว่า เพราะเหมาะกับการอ่าน ในบ้านเราเท่าที่เห็นก็มีแต่ Asia book นะครับ ส่วนที่อื่นๆ ยังไม่เห็น …แต่อาจจะมีก็ได้ แต่ผมไม่เห็น (ฮา) 😀
@thumbsupTH:?จริงๆ เราใช้ไฟล์รูปแบบที่ชื่อว่า ePub มานานแล้วใช่ไหมครับ ล่าสุดนี้ผมได้ยินข่าวเรื่อง ePub เวอร์ชัน 3 มันคืออะไรครับ แล้วพัฒนาขึ้นจากเวอร์ชันก่อนหน้านี้อย่างไรครับ?
@Thinkafe:?ใช่ครับ ใช้งานกันมานานพอสมควรแล้ว สำหรับ ePub เวอร์ชัน 3 ผมขอตอบแบบความเข้าใจของคนทั่วไปนะครับ (ฮา) เดี๋ยววิชาการเกินไป ไม่สนุก 🙂 ….. ePub เวอร์ชัน?3 เป็นรูปแบบของ eBook แบบหนึ่ง ที่เราใช้อ่านใน eReader อย่าง Kindle, Nook, iBook ใน iPad หรือ โปรแกรม eReader อื่นๆ ที่ใช้อ่านครับ แล้วเจ้า ePub มันก็มีพัฒนาการมาเรื่อยๆ จนมาถึง เวอร์ชัน?3 ซึ่งต่อไปขอเรียกสั้นๆ ว่า ePub3 นะครับ เจ้า ePub3 นี้ แม้จะพัฒนาออกมาแล้ว แต่ก็ยังไม่สมบูรณ์ เพราะยังอยู่ในช่วงการพิจารณาคุณสมบัติ (Specification) ของเขาอยู่ แต่ก็มีขาใหญ่อย่าง Apple ได้นำความสามารถของ ePub3 ออกมาให้เราเรียกเสียงฮือฮาไปแล้ว ใน iBook โดยพัฒนาจากเครื่องมือที่เขาแจกฟรีอย่าง iBook Author ครับ เริ่มพอจะนึกออกกันแล้วใช่ไหมครับ แล้วจริงๆ ePub3 นี้คืออะไร มันมีสิ่งใหม่ๆ
จากที่ในอดีต ePub ถูกนำมาให้เราได้อ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เท่านั้น ซึ่งง่ายในการพกพา (ทีละหลายๆ เล่ม) จากนั้นก็เริ่มที่จะมีความสามารถใหม่ๆ เข้ามา ตามความสามารถของฮาร์ดแวร์ที่พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ด้วยความสามารถต่างๆ ที่มี ทำให้ ePub3 ได้มีการปรับปรุงออกมา โดยใช้ความสามารถของเทคโนโลยีที่เราๆ คุ้นเคยกัน อย่าง HTML5, CSS, SVG, รูปภาพ และอื่นๆ นำมาผูกรวมไว้แล้วอัดเป็นก้อน (Package) แล้วกลายออกมาเป็น ePub มาถึงตอนนี้แล้วก็คงพอจะเริ่มร้อง “อ๋อ!” แล้วใช่หรือเปล่าครับ
พอเอ่ยถึงเจ้า HTML5 ก็พอจะนึกความสามารถออกแล้วสินะครับ ว่ามันทำอะไรได้บ้าง อันความสามารถนี้ เป็นความสามารถที่มาจากเจ้า HTML5 เสียเป็นส่วนใหญ่ ไม่ว่าจะสามารถในการฝังไฟล์มัลติมีเดียทั้ง วิดีโอ และเสียง การฝังรูปแบบฟอนต์เข้าไปในเล่มของเรา ทำให้แสดงฟอนต์ตามที่เราต้องการได้ คือไม่จำเป็นต้องใช้ฟอนต์ที่มากับตัวอุปกรณ์ และสิ่งที่ผมสนใจมากคือความสามารถที่เรียกว่า Text to Speech นั้นหมายความว่า เราสามารถทำให้ Devices ของเราอ่านหนังสือให้เราฟังได้ (ซึ่งยังไม่แน่ใจว่าในส่วนของภาษาไทยจะสามารถใช้ความสามารถนี้ได้หรือไม่)
@thumbsupTH:?แล้วตอนนี้ ePub 3 มีการเปิดตัว หรือประกาศออกมาเป็นทางการหรือยังครับ?
@Thinkafe:?เท่าที่ตามๆ ข่าวยังไม่มีการเปิดตัวนะ (ถ้าเปิดผมอาจตกข่าวก็ได้ ฮา :D) แต่ก็มีคนเริ่มใช้ๆ กันแล้ว อย่าง Apple เป็นต้น
@thumbsupTH:?ทั้งๆ ที่มีข่าวออกมาแล้วว่าจะมีเวอร์ชัน?3 ทำไม IDPF ถึงยังไม่ประกาศ มีสาเหตุไหมครับ?
@Thinkafe:?อย่างที่บอกล่ะครับ เขากำลังคุยกันในส่วนของ ePub3 Specification ว่าควรออกมาอย่างไร ซึ่งคาดว่าก็คงคุยกันไปอีกนาน เพราะมีปัจจัยอื่นๆ มาเกี่ยวข้องเยอะมาก
@thumbsupTH:?แล้วในมุมของบริษัทผู้พัฒนาเครื่องมืออย่าง Adobe มีการเคลื่อนไหวอย่างไรบ้างครับ?
@Thinkafe:?ในส่วนของ Adobe ก้ได้นำเสนอเครื่องมืออย่าง Adobe inDesign CS6 ซึ่งก็สามารถทำ ePub3 ออกมาได้แล้ว แต่ถ้าใครใช้อยู่แล้วลอง Publish ดู ก็จะเห็นคำเตือนว่ายังไม่มี Reader App ที่มาใช้อ่าน ทำออกมาก็เก็บไว้ก่อนครับ (ฮา) 😀
@thumbsupTH:?แล้วที่คุณอภิชัยกล่าวไปก่อนหน้านี้ว่าทาง Apple ทำอยู่ก่อนแล้ว พวกเขาทำในรูปแบบไหนครับ ทำไมถึงสามารถใช้ได้ก่อน eReader อื่น?
@Thinkafe:?Apple เขาทำก่อน เพราะเขามี Reader ของเขาเองครับ ก็คือตัว iBook แต่ iBook ที่จะอ่านได้ ก็ต้องเป็น iBook V2 นะครับ ส่วนเครื่องมือที่ทำก็เป็น iBook Author ซึ่งก็จะรองรับกันเอง ในระบบของ Apple ครับ ยังไม่ได้กระจายออกไปสู่ส่วนอื่นๆ ทำให้เราได้เห็น Digital TextBook ออกมา ใน iBook Store เท่านั้น ซึ่งนั่นทำให้เราได้เห็นหนังสือเรียน ที่เคยนิ่งๆ มีการเคลื่อนไหว โต้ตอบเกิดขึ้น และหนังสือเรียนก็จะไม่น่าเบื่ออีกต่อไป
@thumbsupTH:?ถ้า ePub?เวอร์ชัน?3 ประกาศออกมาในเร็ววันนี้จริงๆ ตลาดจะคึกคักขึ้นไหมครับ คุณอภิชัยลองวิเคราะห์ผลกระทบหรือสิ่งที่จะเกิดขึ้น กับมุมของผู้พัฒนาคอนเทนต์ และผู้ผลิตเครื่องอ่านหน่อยครับ
@Thinkafe:?ถ้า ePub3 ออกมา และมี Reader App รองรับ ผมว่าเราจะได้เห็น contents ดีๆ ออกมาเยอะมาก โดยเฉพาะหนังสือเรียน ที่จะมีการเปลี่ยนแปลงไป จนไปถึงแนวคิดในการพัฒนามัน ดังนั้น ผู้ที่จะพัฒนา Digital TextBook ต้องเตรียมตัว ศึกษาไว้ครับ เพราะเราจะไม่สามารถใช้แนวคิดเดิมๆ มาพัฒนาได้ ตลาดคงมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่อีกครั้งครับ
@thumbsupTH:?สาระกันมาเยอะแล้ว ไหนๆ ก็มีโอกาสได้คุยกัน อัพเดตกันนิดนะครับ ทราบมาว่าล่าสุดตอนนี้ ทางคุณอภิชัยมีการรวมกลุ่มของผู้ใช้งานของทาง Adobe ด้วย ไม่ทราบว่าในกลุ่มเน้นการทำกิจกรรมอะไรครับ ลองแชร์ให้เพื่อนๆ ฟังหน่อยได้หรือไม่ครับ…
@Thinkafe: ใช่ครับ กลุ่มที่เราตั้งขึ้นโดยการรับรองจาก Adobe ที่สหรัฐอเมริกา ซึ่งได้ถือกำเนิดขึ้นในวันที่ 12 ตุลาคม 2554 ครับ โดยทางคุณขจร พีรกิจ (ผู้ที่เคยแวะเวียนมาเขียนบทความในเว็บของเรา) ช่วยในการแต่งตั้งกลุ่ม โดยใช้ชื่อว่า Thai Adobe Flash Platform User Group โดยมีผมเป็น User Group Manager ครับ
ส่วนกิจกรรม เราทำหน้าที่รวบรวมผู้ใช้งานผลิตภัณฑ์ของ Adobe ทุกผลิตภัณฑ์ (ถึงแม้เราจะใช้ชื่อว่า Thai Adobe Flash Platform User Group) โดยเราจะทำหน้าที่แลกเปลี่ยนความรู้ความเข้าใจ ตลอดจัด บรรยาย ประชุม เพื่อให้สมาชิกมีความรู้ ความเข้าใจ และสามารถใช้ผลิตภัณฑ์ของ Adobe ได้ถูกต้องครับ?และที่เน้นๆ ตอนนี้คงเป็นเรื่องของเทคโนโลยี อย่าง Adobe AIR ที่สามารถให้เราสร้าง Application ผ่านเครื่องมือต่างๆ อาทิเช่น Adobe Flash Professional เข้าไปยัง Android หรือ iOS อย่าง iPhone iPad ได้ และยัง Focus ไปที่เทคโนโลยีน้องใหม่อย่าง HTML5 ผ่านทางเครื่องมืออย่าง Adobe Dreamweaver อีกด้วย
@thumbsupTH:?ก่อนจะจบการสัมภาษณ์ อยากจะให้คุณอภิชัย ฝากอะไรถึงตลาด Digital Publishing เมืองไทยหน่อยครับ ในฐานะที่คลุกคลีอยู่ในวงการนี้ อยากเห็น Digital Publishing เติบโต หรือเดินไปในทิศทางใดต่อบ้างครับ…
@Thinkafe:?สิ่งที่อยากจะฝากก็คือ ฝากให้ผู้บริโภคอย่างเราๆ นี้แหละครับ ซึ่งผมถือว่า “เรา” เป็นผู้กำหนดให้ตลาด Digital Publishing นั้น “โต” หรือ “ตาย” ถ้าเราไม่ซื้อ ไม่บริโภค Publisher เองก็คงไม่กล้าที่จะนำเสนออะไรใหม่ๆ ออกมาเพียงแค่ประคองตัวก็พอ แต่ถ้าตลาดมันโต ผู้บริโภค บริโภคสื่อ Digital Publishing เยอะขึ้น ก็จะทำให้ตลาดแนวนี้โตขึ้นมาได้ Publisher ก็กล้าลงทุน กล้าเปลี่ยนแปลง กล้าที่จะทำให้เกิด Interactive Contents ออกมาให้เราๆ บริโภคกัน ไม่ใช่ Contents แห้งๆ อีกต่อไป…
เป็นอย่างไรกันบ้างครับสำหรับบทสัมภาษณ์จากผู้ที่คลุกคลีอยู่ในวงการ Digital Publishing ซึ่งพวกเราก็จะพยายามหาบทสัมภาษณ์ หรือเรื่องราวเกี่ยวกับโลกของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์มาฝากกันอยู่เรื่อยๆ เพื่อให้ชาว thumbsup’er ไม่ตกข่าวหรือกระแสสื่ออิเล็กทรอนิกส์กันนะครับ สำหรับวันนี้ผมและทีมงานขอลาไปก่อน…หากคุณเห็นว่าบทความของเราน่าสนใจ ก็อย่าลืมแชร์ผ่านปุ่ม “Like” ด้านบนกันด้วยนะครับ สวัสดีครับ