กำลังฮิตกันไปทั่วโลกสำหรับคำว่า Soft Power ที่แปลเป็นภาษาแบบไทยๆ ว่า “อำนาจอ่อน” แต่ความทรงพลังของคำนี้ หมายถือ ความสามารถในการดึงดูดและสร้างการมีส่วนร่วมโดยไม่ต้องบังคับหรือให้เงิน ซึ่งเป็นการใช้ในกรณีของการสร้างความเปลี่ยนแปลง สร้างอิทธิพลต่อความคิดของสังคมและประชาชน โดยอาศัยทรัพยากรพื้นฐาน 3 ประการ คือ วัฒนธรรม การเมืองและนโยบายต่างประเทศ
หากเป็นในยุคสมัยก่อน เราอาจจะเรียกว่าเป็นการทำ Propaganda จะเป็นวิธีการเปลี่ยนความคิดที่ค่อยๆ แทรกซึมและลดความรุนแรงในสังคมได้ เพราะการสร้างความเชื่อร่วมกันผ่านช่องทางต่างๆ แต่ก็เป็นวิธีการที่ต้องวางแผนให้รอบด้านและใช้งบประมาณสูง
ดังนั้น ในต่างประเทศจึงสร้างสรรค์ซอฟต์พาวเวอร์ในแบบฉบับของตนเอง แต่ก็เป็นไปในหลักการเดียวกัน คือ ใส่ซอฟต์พาวเวอร์เข้าไปในเรื่องของความบันเทิงอย่าง บทเพลง ภาพยนตร์ การ์ตูน อาหาร สถานที่ท่องเที่ยว ปรัชญา การดำเนินชีวิต เพราะสิ่งเหล่านี้เข้าถึงคนได้ดีและส่งต่อในวงกว้างได้ง่ายที่สุด
หากเป็นในวงการบันเทิงเกาหลี เราจะเห็นการปลุกกระแสจากซีรี่ส์ดัง อาหาร และวงดนตรีบอยแบนด์ เกิร์ลกรุ๊ป ที่สร้างชื่อ พลังและอิทธิพลต่อคนทั่วโลก ไปจนถึงอุตสาหกรรมภาพยนตร์ของเกาหลีเองก็สามารถเข้าถึงเวทีฮอลีวูดได้ เพราะการเล่าเรื่องชนชั้นและความเหลื่อมล้ำในสังคม ที่ตีแผ่ความอยากรู้ของคนทั่วโลกจนโด่งดังไปทั่วโลก
ส่วนในประเทศไทยเอง เราพยายามจะบอกตัวเองว่า ประเทศไทยมีความโดดเด่นในเรื่องของอาหารอย่างต้มยำกุ้ง ศาสตร์การนวด ยานพาหนะอย่างตุ๊กตุ๊ก กีฬาอย่างมวยไทย และเมืองท่องเที่ยวในฝันของคนทั่วโลก
แต่สิ่งที่ต้องยอมรับคือ ประเทศไทยยังมีด้านมืดที่เป็นซอฟต์พาวเวอร์ที่ต่างชาติ “รู้กันดี” อีกหลากหลายไม่ว่าจะเป็นเรื่องของบ่อน ยา เครื่องดื่มมึนเมา สถานที่เที่ยวกลางคืน อาชีพขายบริการ สิ่งเหล่านี้คนยุคเก่าอาจจะมองว่าเป็นเรื่องที่ขัดกับวัฒนธรรมที่เก่าแก่และสวยงามของคนไทย
ขณะที่คนทั่วโลกไม่ได้รู้สึกว่ามันเป็นเรื่องเลวร้ายแต่มันคือเรื่องปกติของโลก เพียงแค่เรารู้จักยอมรับและวางแผนให้สิ่งเหล่านี้กลายเป็นโอกาสและเปิดกว้างทัศนคติของคนบางกลุ่ม นั่นอาจจะหมายถึงเม็ดเงินรายได้เข้าประเทศที่มหาศาลและไม่ต้องฝากความหวังไว้กับเรื่องของวัฒนธรรมแบบเดิมๆ เพียงอย่างเดียว
หากมองในมุมของเสียงเพลง ศิลปินไทยหลายคนในไทยมีความสามารถไม่แพ้ระดับโลกและได้รับการสนับสนุนจากต้นสังกัดจนได้ไปโชว์บนเวทีระดับโลกหลายคน ไม่ว่าจะเป็น วิโอเลต The TOYS หรือมิลลิ
ด้านวงการภาพยนตร์เอง ก็มีผู้กำกับหนังฝีมือดีหลายคนที่ได้รับการยอมรับในต่างประเทศ อย่างเจ้ย อภิชาตพงศ์ หรือวงการแอนิเมชั่นของไทย วงการเกมไทยอย่าง Home Sweet home รวมทั้งนักกีฬาอีสปอร์ตของไทย ซึ่งซอฟต์พาวเวอร์จำเป็นต้องปรับให้ทันโลกและยุคสมัย เพราะคนยุคเก่าเองก็อาจไม่อินกับเรื่องใหม่ๆ ที่ปรับเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว
อย่างไรก็ตาม นอกจากซอฟต์พาวเวอร์จะมาจาก “คน” ด้วยกันแล้ว ในอนาคตสิ่งเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นจากพลังของเทคโนโลยีอย่าง MAR Tech ได้เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น แอปพลิเคชั่น แพลตฟอร์ม ซอฟต์แวร์ AI หรือ AR/VR ต่างก็เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่จะสร้างสรรค์ ดนตรี ศิลปะ ท่องเที่ยว เกมส์ หรือกีฬา อยู่ที่ว่าภาครัฐจะยอมรับและปรับตัวทันสิ่งเหล่านี้แค่ไหน
ที่มา : Wikipedia , Brandthink , MangoZero, NIA,
