ทุกอย่างที่อยู่ในโลกอินเทอร์เน็ตจะไม่มีวันหายไปไหน แม้กระทั่งรูปถ่ายที่คุณตั้งค่าความเป็นส่วนตัวเอาไว้ใน Facebook รูปที่อัปขึ้น Instagram ตอนเมาๆ ข้อความลับใน Snapchat ถ้าคุณใช้โซเชียลมีเดีย ก็น่าจะเคยได้ยินคำเตือนว่า “อย่าโพสต์อะไรก็ตามที่ไม่อยากให้นายจ้างของคุณ (ทั้งในตอนนี้และในอนาคต) เห็นมัน
ที่จริงควรจะเพิ่มเข้าไปอีกนิด “อย่าโพสต์อะไรก็ตามที่คุณไม่อยากเห็นมันแขวนอยู่บนผนังของอาร์ทแกลอรี”
เพราะในตอนนี้ Richard Prince ศิลปินและช่างภาพกำลังจัดแสดงผลงานที่ได้มาจากรูปถ่ายใน Instagram ของคนอื่นๆ โดยไม่ได้แจ้งไปยังเจ้าของภาพและขออนุญาต มันคือส่วนหนึ่งของงานแสดงศิลปะ Frieze Art Fair ในกรุงนิวยอร์ค
คอลเลคชั่นนี้มีชื่อว่า “New Portraits” เป็นภาพของหญิงสาวจำนวนมากในท่าโพสแบบเซ็กซี่ๆ มันไม่ใช่ภาพเขียน แต่มันคือการแคปเจอร์หน้าจอ Instagram มาขยายให้มีขนาด 6 ฟุต แล้วพิมพ์ออกมาด้วยเครื่องพิมพ์อิงค์เจ็ต และผลงานเหล่านี้ถูกตั้งราคาชิ้นละเกือบ 3 ล้านบาท
Richard Prince คือศิลปินที่เป็นที่รู้จักในด้านการ “Re-photographing” มาตั้งแต่ปี 1970 เขาถ่ายรูปภาพถ่ายในนิตยสาร โฆษณา หนังสือ และนำมาจัดแสดงในหลายๆ รูปแบบ บางครั้งก็ดูใกล้เคียงกับต้นฉบับเป็นอย่างมาก ประเด็นนี้นำไปสู่ข้อถกเถียงเรื่องกฎหมายอย่างแน่นอน เพราะในปี 2008 เขาถูกฟ้องร้องโดย Patrick Cariou ช่างภาพชาวฝรั่งเศส หลังจากไปถ่ายรูปภาพผลงานของ Cariou
ถึงแม้ว่าโจทก์จะชนะคดี แต่ศาลก็ไม่ได้บอกว่าการกระทำของ Prince เป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ เพราะสิ่งที่เขาทำคือการดัดแปลงมากกว่า
หรือจะพูดในอีกทางหนึ่งคือ เขาสามารถทำแบบนี้ต่อไปได้ เพียงแค่ปรับเปลี่ยนมันนิดหน่อย ผลงานชิ้นนั้นก็จะกลายเป็นลิขสิทธิ์ของเขา
นั่นคือสิ่งที่เขากำลังทำกับรูปใน Instagram ณ เวลานี้ โดยที่ไม่ได้ลบชื่อ Username ของจริงออก เพียงแต่เปลี่ยนคำอธิบายรูปภาพและความคิดเห็นแปลกๆ เข้าไปในแต่ละรูป โดยใช้ชื่อแอคเคาท์ richardprince1234 ซึ่งมีผู้ติดตาม 10,200 คน และบางทีคุณอาจจะลองขโมยภาพเขาบ้างก็ได้นะ
ทางด้านคนที่โดนก๊อปก็ออกมาตอบโต้ศิลปินรายนี้เช่นกัน โดยผู้ใช้งาน Instagram ที่ใช้ชื่อ doedeere ได้โพสต์รูปภาพของเธอที่ถูกจัดแสดงไว้ พร้อมกับบรรยายรูปว่ามีคนส่งรูปนี้มาให้เธอดู แน่นอนว่ามันคือการนำไปใช้โดยที่เธอไม่ได้อนุญาต และได้ยินมาว่างานชิ้นนี้ขายไปแล้วในราคาเกือบๆ 3 ล้านบาท
นอกจากนี้ ยังมีผู้ใช้งานชื่อ Suicidegirls ออกมาประกาศขายรูปตัวเอง หลังจากที่พบว่าถูกขโมยภาพไปจัดแสดงเช่นกัน เสนอราคาแค่เกือบ 3,000 บาทเท่านั้น กลายเป็นสงครามราคารูปใน Instagram ไปเรียบร้อยแล้ว
โฆษกของ Instagram กล่าวว่า ผู้ใช้งาน Instagram จะเป็นเจ้าของรูปถ่าย หากมันอยู่ในแพลทฟอร์มนี้ ถ้าผู้ใช้งานรู้สึกว่ากำลังถูกละเมิด ก็สามารถรายงานไปยัง Instagram ได้ และทางบริษัทก็จะจัดการอย่างเหมาะสม แต่หากมันไม่ได้อยู่ในแพลทฟอร์มนี้ ผู้เป็นเจ้าของก็ต้องปกป้องสิทธิด้วยตัวเองตามกฎหมาย
แปลว่าโดยพื้นฐานแล้ว ถ้าใครขโมยรูปใน Instagram ของคุณไปโพสต์ในแอคเคาท์อื่นๆ ก็จะอยู่ในขอบเขตที่บริษัทจัดการได้ แต่ถ้านักก๊อปนำรูปไปใช้นอกโซเชียลมีเดีย เช่นในกรณีนี้เป็นอาร์ทแกลอรี นั่นคือหน้าที่ที่คุณต้องไปจัดการเอง
อย่างไรก็ตาม ศิลปินนักก๊อปรายนี้ดูจะแฮปปี้มีความสุขกับการถูกวิพากษ์วิจารณ์ในเรื่องนี้ เพราะเขาทั้งรีทวิตและรีโพสต์คำวิจารณ์ของหลายๆ คน
ที่มา : Washington Post และ The Guardian
