ภาพจาก : okcompany.info
แผนธุรกิจเป็นสิ่งหนึ่งที่มีความสำคัญว่าด้วยเรื่องของการวิเคราะห์ของตลาด ธุรกิจตนเอง การวางแผน วิสัยทัศน์ ทีมงานและอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งมีส่วนหนึ่งในการนำเสนองานต่อนายทุน Startup 101 ในสัปดาห์นี้จะนำไปพบกับคำแนะนำดีๆ อีกครั้งของ Guy Kawasaki ใน หนังสือ Reality Check ว่าวิธีการเขียนแผนธุรกิจที่ดีนั้นควรเป็นเช่นไร
? ให้สนใจที่ Executive Summary ให้มาก
Executive Summary ไม่ว่ามีเพียงหนึ่งหรือสองหน้าเป็นหัวใจของการวางแผนธุรกิจ?? ถ้าบทสรุปนำมาเสนอไม่ยอดเยี่ยมพอ ไม่สามารถดึงดูดสายตานักลงทุนได้ นักลงทุน มักไม่สนใจอ่านต่อไปเพื่อขอดูว่ามีใครบ้างที่โดดเด่นในทีมงานของคุณ รูปแบบธุรกิจเป็นอย่างไร และทำไมสินค้าคุณถึงสามารถสร้างความโดดเด่นออกมาได้ คุณควรสนใจและใช้ความพยายามในส่วนนี้ให้มากถึง 80% ดีกว่าไปสร้าง Excel Spreadsheet ที่คนอ่านไม่รู้เรื่องและน้อยคนที่จะเชื่อ
? เขียนเพื่อเหตุผลที่ถูกต้องทั้งหมด?? คนส่วนใหญ่เขียนแผนธุรกิจเพื่อดึงดูดนักลงทุนเพื่อระดมเงินทุน แต่ VC ส่วนมากตัดสินใจว่าเอาหรือไม่เอาในช่วง pitching มากกว่า เหตุผลสำคัญในการเขียนแผนธุรกิจแม้นไม่ใช่จุดประสงค์เพื่อระดมทุน แต่มันก็เป็นการบังคับให้ทีมผู้บริหารต้องกำหนดแผนธุรกิจที่จับต้องปฏิบัติได้อย่างเรื่องของวัตถุประสงค์ (อะไร),กลยุทธ์ (อย่างไร), กลวิธีต่างๆ (เมื่อไร, ที่ไหน, ใคร)??
? เขียนด้วยความพยายามของคนๆ เดียว?? แม้การสร้างแผนธุรกิจควรระดมจากความพยายามของกลุ่มคนที่เกี่ยวข้องในคณะผู้บริหารของบริษัทก็ตาม? ?แต่ที่ดีที่สุดก็ควรเขียนโดยบุคคลคนเดียวอย่าง CEO จากเหตุผลมันเป็นเรื่องลำบากมากในการตัดต่อและตัดแปะหลายๆ ส่วนของหลายๆ คนให้เข้ากันแล้วออกมาเป็นเอกสารเดียวกันที่อ่านแล้วเข้าใจ
? ให้เริ่มจากการนำเสนอก่อนแล้วค่อยเขียนแผน?? คนส่วนใหญ่มักสร้างแผนธุรกิจและมันกลายเป็นความล้มเหลวด้วยความยาวหกสิบหน้า แนบท้ายอีกห้าสิบหน้า เต็มไปด้วยศัพท์เทคนิคมากมาย สิ่งที่ควรเริ่มคือการนำเสนอที่น่าสนใจเสียก่อน แล้วจึงนำมาเขียนเป็นแผนธุรกิจตาม?? อย่าลืมว่าแผนธุรกิจที่ดีควรกรองมาจากการนำเสนอที่ดี? แต่การนำเสนอที่ดีไม่ใช่กลั่นมาจากแผนธุรกิจที่ดี?? เพราะการปรับเปลี่ยนการนำเสนอนั้นทำได้ง่ายกว่าการเปลี่ยนแปลงแผนธุรกิจนั่นเอง??? ลองทดลองปรับการนำเสนอหลายๆ ครั้งดูว่าอันไหนใช้ได้อันไหนใช้ไม่ได้ ปรับเปลี่ยนจนกว่าเห็นว่าดีแล้วจึงค่อยเขียนเป็นแผน? ลองคิดง่ายๆ ว่าการนำเสนอเสมือนเป็นโครงร่างและแผนคือเนื้อความเต็ม คงไม่มีใครไปเขียนเนื้อความเต็มก่อนที่ไปเขียนโครงร่างหรอกจริงไหม
? ทำให้กระชับชัดเจน?? ความยาวของแผนธุรกิจที่ดีควรอยู่ราว 20 หน้าหรือน้อยกว่านั้นซึ่งรวมถึงสิ่งที่แนบท้ายด้วย?? ทุกๆ 10 หน้าที่เกินจาก 20 หน้าจะยิ่งลดโอกาสที่มันจะถูกเอาไปอ่านถึง 25% ความจริงการทำแผนธุรกิจก็เพื่อชักจูงนายทุนให้มีการดำเนินการต่อไป? เมื่อความคิดที่ยิ่งกระชับแผนก็ต้องยิ่งสั้น?? เมื่อแผนยิ่งสั้นคนก็จะอ่านจบยิ่งเร็วขึ้น
? จำกัดตนเองให้เขียนโครงการด้านการเงินไว้เพียงหน้าเดียวพร้อมตัวเลขหลักๆ??? แผนธุรกิจมากมายมักบรรจุโครงสร้างการเงินถึง 5 ปีด้วยยอดสูงสุดเป็นหลักร้อยล้านพร้อมรายการปลีกย่อยที่ไม่สำคัญรวมอยู่ด้วย?? ?ใคร ๆ ก็รู้ว่าตัวเลขเหล่านั้นล้วนเป็นหลักลอยมาจากอากาศทั้งสิ้น?? ทางที่ดีควรลดภาพลวงตาใน Excel ให้เหลือหน้าเดียวและเน้นเฉพาะการคาดการณ์ของตัวเลขหลักๆ ในธุรกิจของคุณจริงๆค่ะ ?อาทิเช่นจำนวนลูกค้าที่จ่ายเงิน เป็นต้น? ?ตัวเลขหลักๆ เหล่านี้ต่างหากที่แสดงให้เห็นอย่างถ่องแท้ถึงข้อสมมติทั้งหลายของคุณนั้นน่าเชื่อ
? เขียนอย่างรอบคอบสุขุม และทำอย่างเร่งด่วน?? ?Clayton Christensen ผู้เขียน The Innovator?s Dilemma (ใน Harvard Business School Press, 1997) กล่าวไว้ว่าเมื่อคุณเขียนแผนธุรกิจนั้นให้เขียนด้วยความสุขุมรอบคอบ รู้ในสิ่งที่คุณกำลังทำอยู่ อย่างไรก็ตามการเขียนด้วยความรอบคอบไม่ได้หมายความว่าคุณยึดติดกับข้อมูลและปิดกั้นโอกาสใหม่ๆ?? โดยขณะที่เริ่มนำแผนไปใช้คุณก็ต้องมีความคล่องตัวและรวดเร็ว รู้จักปรับตัวเข้ากับตลาดได้เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงและเรียนรู้เพิ่มเติมทุกขณะ
จงจำไว้ว่าแผนธุรกิจคือเอกสารทำงานชื้นหนึ่ง แต่ไม่ใช่สิ่งที่มากำหนดให้เราบริหารธุรกิจและต้องยึดติดกับมันตลอดเพราะเมื่อเวลาผ่านไปสถานการณ์ก็มีโอกาสเปลี่ยนแปลงได้ เราต้องรู้จักปรับตัวและรับมือให้ทันมากกว่า