เมื่อได้รับมอบหมายให้คิดงานหรือแก้ไขปัญหา หลายคนอาจใช้วิธีระดมสมองให้คนในทีมช่วยคิดไอเดีย หรือเสนอความคิดเห็น เพื่อให้งานเดินหน้า แต่นั่นไม่ใช่วิธีที่มีประสิทธิภาพเสมอไป
ในทางปฏิบัติการ “ระดมสมอง” ไม่ใช่วิธีที่แย่ แต่ก็มีทางเลือกที่มีประสิทธิภาพพอๆ กันนั่นคือ “การตั้งคำถาม” หลายคนให้ความสำคัญกับคำตอบ จนลืมสิ่งสำคัญที่ควรจะมาก่อนคือคำถามที่ควรถาม ซึ่งการตั้งคำถามเป็นวิธีที่บริษัทระดับโลกอย่าง Netflix, Airbnb ใช้ในการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ
ทำไมการระดมสมองถึงไม่เวิร์ค?
การระดมสมองคือการให้คนค้นหาคำตอบสำหรับคำถามหรือปัญหาที่ตั้งไว้ ซึ่งคำตอบอาจไม่ถูกต้องหรือยังไม่ถึงจุดที่สามารถแก้ไขปัญหาได้ ในทางกลับกันการตั้งคำถามจะช่วยหาความเป็นไปได้ในการเปลี่ยนแปลงหลายๆ อย่าง รวมถึงค้นหาคำตอบได้อย่างไม่สิ้นสุด
นี่คือ 4 ขั้นตอนง่ายๆ ในการตั้งคำถาม ดังนี้
1.เริ่มต้นด้วยเป้าหมาย
เป้าหมายไม่ใช่คำตอบ แต่เป็นจุดมุ่งหมายหรือผลลัพธ์ที่ต้องการ เช่น “ต้องการให้ลูกค้าจดจำแบรนด์ได้” “อยากเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน” เพื่อเป็นจุดเริ่มต้นให้กับทุกคนในทีมสำหรับขั้นต่อไป
2.ตั้งคำถามให้ได้มากที่สุด
เมื่อได้เป้าหมายแล้ว ให้ทุกคนในทีมตั้งคำถามให้ได้มากที่สุด ซึ่งวิธีนี้สามารถแยกกันคิดได้แล้วนำมารวมกันทีหลัง เช่น “ลูกค้าคิดอย่างไรเมื่อเห็นโลโก้แบรนด์” “ทำไมถึงเสียเวลาในการประชุมมากที่สุด” สิ่งสำคัญคือให้ตั้งคำถามเพียงอย่างเดียว ห้ามหาคำตอบ
3.ปรับคำถาม “ปลายปิด” ให้เป็น “ปลายเปิด”
หากเปลี่ยนคำในคำถามเพียงนิดเดียวก็สามารถเปลี่ยนคำตอบได้เลย เมื่อได้ลิสต์คำถามมาแล้ว ให้ปรับเปลี่ยนให้เป็นคำถามที่เป็น “ปลายปิด” เป็นคำถาม “ปลายเปิด” เพื่อให้เกิดการคิด การเรียนรู้ และสามารถหาความเป็นไปได้ใหม่ เช่น “คิดอย่างไร” “ทำไม” “เกิดอะไรขึ้น” “อะไรจะเกิดขึ้น หาก…”
4.จัดลำดับความสำคัญ
เมื่อได้ลิสต์คำถามให้สมาชิกแต่ละคนเลือกคำถาม 3 ข้อที่คิดว่าเป็นประโยชน์ที่สุดและสนใจที่จะค้นหาคำตอบของคำถามนั้น วิธีนี้จะช่วยจัดลำดับความสำคัญของคำถามได้ ว่าคำถามไหนสำคัญในตอนนี้และคำถามไหนที่ยังไม่อยู่ในขอบเขตตอนนี้
คำถามที่ดีจะนำมาซึ่งคำตอบที่ดี
การตั้งคำถามที่ดีไม่ได้ช่วยแค่หาคำตอบ แต่จะนำเราไปสู่วิธีการและเป้าหมายที่ชัดเจนยิ่งขึ้น เพราะเราจะเห็นจุดสำคัญ นำไปสู่การตัดสินใจที่ถูกต้องมากยิ่งขึ้น